يائسگي دوره‌اي طبيعي در زندگي خانم‌هاست. نگراني اصلي خانم‌ها در اين دوران، بالارفتن سن، ترس از پيرشدن، بزرگ‌شدن فرزندان و جدا شدن آنها از خانواده و احساس تنهايي است.
در اين دوران به دليل آن كه ترشح هورمون‌هاي جنسي زنانه دستخوش تغييراتي قرار گرفته و فعاليت‌هاي تخمداني به طور تدريجي يا ناگهاني كاهش مي‌يابد، دگرگوني‌هاي جسمي، روحي و جنسي با درجات مختلف در زنان ايجاد مي‌شود.
گرگرفتگي، برافروختگي، پوكي استخوان، خشكي مجاري ادراري و تناسلي، عصبانيت، سردرد، بيخوابي، افسردگي، تحريك‌پذيري، گيجي، اختلال در حافظه، دردهاي مفصلي و كاهش تمايلات جنسي در اين دوران در اغلب خانم‌ها ديده مي‌شود.
البته عده‌اي از زنان، اين دوران را به دليل اتمام سال‌هاي باروري، دوره رهايي از ترس و استرس حاملگي‌هاي ناخواسته دانسته و ممكن است از نظر جنسي فعال‌تر شوند، اما در مقابل گروه زيادي از خانم‌ها هم هستند كه به سبب بارزشدن نشانه‌هاي پيري، اين دوران را پايان جذابيت‌هايشان دانسته و ممكن است تمايلات آنها كاهش و هرگونه ابراز احساس جنسي از نظر آنها نفرت‌انگيز شود.
در هر حال، اين دوران يكي از حساس‌ترين زمان‌هايي است كه يك زن از نظر عاطفي نياز به حمايت همسر و محبت فرزندان دارد.
بد نيست بدانيد مردان هم داراي دوران يائسگي هستند كه علائم بروز آن تا حدودي شبيه به يائسگي زنان است بنابراين درك متقابل زوجين از شرايط روحي، جسمي و جنسي يكديگر موجب تسريع گذر از اين دوران و بازگشت به حالت عادي خواهد شد.
بررسي علائم و نشانه‌هاي يائسگي در زنان
گرگرفتگي، برافروختگي و تحريك‌پذيري از شايع‌ترين علائم اين دوران است و اغلب خانم‌ها آن را تجربه خواهند كرد. البته عده‌اي هم هستند كه از تعريق شبانه و بروز سردرد و تهوع رنج مي‌برند.
اين علائم منشأ هورموني داشته و كاهش يا قطع استروژن نقش موثري در بروز آن دارد.
گرگرفتگي: اين حالت ممكن است در طول شبانه‌روز به مدت يك سال يا بيشتر بارها تكرار شود و از 30 ثانيه تا 30 دقيقه به طول انجامد. طي بروز اين حالت، ميزان هورمون‌هاي جنسي دستخوش تغييرات شده، عروق خوني متسع مي‌شود، احساس فشار در ناحيه سر آغاز مي‌شود، احتمال ايجاد تپش قلب وجود دارد، احساس گرما يا سوزش در سينه، شانه‌ها، گردن، سر و ناحيه پشت بروز مي‌كند، بدن دچار تعريق مي‌شود و در پي آن ضعف، خستگي، سرگيجه و بيخوابي عارض مي‌شود. در اين وضعيت فرد مي‌تواند براي راحتي بيشتر از پنكه يا دوش آب سرد استفاده كرده و استراحت كند.
پوكي استخوان: در اين دوران بيش از هر چيز متخصصان، مصرف غذاهاي كلسيم‌دار را توصيه مي‌كنند. بيشترين ميزان شكستگي بخصوص در ناحيه لگن و ران مربوط به اين دوران است. هر چه حفظ توده استخواني در دوران كودكي و نوجواني بيشتر مورد توجه قرار گيرد، دوران سالمندي مطلوب‌تري خواهيم داشت. در واقع از سن 35 تا 40 سالگي به بعد توده استخواني كم‌كم كاهش يافته و در دوران يائسگي طي پنج تا ده سال حدود يك‌سوم آن از بين مي‌رود و استخوان سالمندان با كوچك‌ترين تلنگري ، دچار شكستگي خواهد شد.
بي‌اختياري ادرار: با كاهش يا قطع هورمون استروژن، بافت مثانه خشك و نازك‌شده و قابليت كشش آن كم مي‌شود. اين تغييرات موجب التهاب مثانه‌شده و باعث سوزش، بي‌اختياري و تكرر ادرار مي‌شود. اين تغييرات در دستگاه تناسلي نيز تظاهر مي‌كند و بر كاهش تمايلات جنسي مي‌افزايد.
تغييرات پوست و مو: از بين‌رفتن قابليت ارتجاعي و حساس و نازك‌شدن پوست منجر به چين‌خوردگي آن مي‌شود. بر اساس مطالعات انجام‌شده، چين‌خوردگي در پوست صورت، سينه و ران‌ها بيشتر از نواحي ديگر تظاهر خواهد كرد. در اين روند، مو نيز دستخوش تغييراتي‌شده؛ خشك، شكننده، كدر و كم‌پشت مي‌شود.
تغييرات سيستم قلبي ـ عروقي: از آنجا كه استروژن در برابر بيماري‌هاي قلبي اثر محافظتي دارد، پس از يائسگي در اثر كاهش يا قطع اين هورمون، خطر ابتلا به اين بيماري افزايش يافته و در70 سالگي با مردان برابري مي‌كند.
چاقي: با افزايش سن، فعاليت‌هاي بدني كاهش يافته و بخصوص در شروع يائسگي همزمان با تغييرات ناگهاني هورمون‌ها، حتي اگر فرد شيوه قبلي زندگي‌اش را ادامه دهد، احتمال افزايش وزن در او بالا خواهد رفت. بنابراين لازم است كه رژيم غذايي در اين دوران و ميزان دريافت غذاهاي پركالري و غيرضروري تحت كنترل باشد.
نوع تغذيه در دوران يائسگي
فرآورده‌هاي لبني: در دوران يائسگي ميزان دريافت كلسيم بايد به دو برابر قبل از اين دوره افزايش يابد. بنابراين خانم‌ها در اين دوران بايد روزانه سه وعده غذايي از مواد لبني كم‌چرب مصرف كنند. بهترين منابع، شير، ماست، دوغ، پنير، كشك بي‌نمك، زيره، سبزيجات برگ سبز مانند كلم بروكلي، اسفناج و پونه نهري است.
گوشت سفيد و قرمز: ويتامين‌هاي گروه B، بخصوص ويتامين‌هايB2، B1 و اسيدفوليك براي جبران كم‌خوني‌هاي احتمالي و ويتامين B12 براي آرامش اعصاب توصيه مي‌شود. حبوبات، گوشت قرمز كم‌چرب، گوشت سفيد ماهي و مرغ، جگر و قارچ از مهم‌ترين منابع تامين اين ويتامين‌ها به شمار مي‌رود. مصرف متعادل گوشت قرمز كم‌چرب به دليل آهن و روي فراوان در اين دوران توصيه مي‌شود.
ميوه، سبزي و حبوبات: اين مواد علاوه بر داشتن فيبر و انواع ريزمغذي‌ها، غني از فيتواستروژن (استروژن گياهي) بوده و به كاهش علائم يائسگي كمك مي‌كند. البته خوب است بدانيد سويا اگر چه تا حدودي گرگرفتگي ناشي از يائسگي را كاهش مي‌دهد، اما مصرف زياد آن تاثير چنداني در جلوگيري از عوارض يائسگي ندارد. خوردن بيش از اندازه آن نه‌تنها مفيد نيست، بلكه ممكن است مشكلات ذهني و شناختي ايجاد كرده و زمينه‌ساز سرطان سينه شود. در اين دوران بهتر است مصرف چاي، قهوه، كافئين، غذاهاي فرآوري و نمك سودشده صنعتي و پرچرب محدود شود.
نظرات شما عزیزان:
آمار
وبلاگ:
